Trong bối cảnh các đô thị lớn đang tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới gắn với phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống, kinh tế ban đêm ngày càng được quan tâm như một hướng đi giàu tiềm năng. Tuy nhiên, tại Việt Nam, các nghiên cứu thực chứng về lĩnh vực này vẫn còn hạn chế, đặc biệt ở cấp độ quận, huyện – nơi trực tiếp triển khai các hoạt động kinh tế – xã hội về đêm.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, nhóm sinh viên khóa 68 Khoa Kinh tế và Quản lý, Học viện Nông nghiệp Việt Nam gồm Nguyễn Trường Xuân, Trần Nguyệt Anh, Nguyễn Hoàng Minh và Nguyễn Thị Tâm, dưới sự hướng dẫn của TS. Đồng Thanh Mai, đã thực hiện nghiên cứu “Phát triển kinh tế ban đêm tại quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội”. Công trình đã được công bố trên Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam năm 2025 (tập 23, số 6), khẳng định chất lượng học thuật và tính ứng dụng của nghiên cứu.
Nghiên cứu được triển khai theo hướng tiếp cận định lượng kết hợp khảo sát thực địa, tập trung phân tích hành vi tiêu dùng và hoạt động kinh doanh ban đêm tại quận Hoàn Kiếm – khu vực trung tâm văn hóa, du lịch và dịch vụ của Thủ đô Hà Nội. Nhóm nghiên cứu đã tiến hành điều tra hơn 190 đối tượng, bao gồm người tiêu dùng và các cơ sở kinh doanh hoạt động vào ban đêm. Dữ liệu được thu thập trực tiếp tại thực địa, trong khung thời gian buổi tối và ban đêm, nhằm phản ánh sát thực nhịp sống và các hoạt động kinh tế diễn ra ngoài giờ hành chính.
Toàn bộ các khâu của quá trình nghiên cứu – từ xây dựng khung lý thuyết, thiết kế bảng hỏi, thu thập và xử lý dữ liệu, đến phân tích kết quả và hoàn thiện bản thảo – đều do nhóm sinh viên chủ động thực hiện dưới sự định hướng học thuật của giảng viên hướng dẫn. Cách tiếp cận này góp phần rèn luyện năng lực nghiên cứu độc lập và tư duy khoa học cho sinh viên, đồng thời bảo đảm tính khách quan và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu cho thấy kinh tế ban đêm tại quận Hoàn Kiếm có tiềm năng phát triển mạnh mẽ, với mức độ tham gia cao của cả người dân và du khách. Khoảng 95,8% số người được khảo sát cho biết có sử dụng các dịch vụ ăn uống vào ban đêm; các không gian phố đi bộ, hoạt động văn hóa – nghệ thuật và dịch vụ du lịch được xác định là những động lực quan trọng thúc đẩy tiêu dùng và gia tăng trải nghiệm đô thị về đêm.
Nghiên cứu cũng ghi nhận doanh thu từ kinh tế ban đêm tại quận Hoàn Kiếm năm 2023 đạt trên 8.000 tỷ đồng, phản ánh vai trò ngày càng rõ nét của lĩnh vực này trong cơ cấu kinh tế đô thị. Các kết quả phân tích cho thấy kinh tế ban đêm không chỉ đóng góp về mặt doanh thu mà còn tạo việc làm, gia tăng sức hấp dẫn du lịch và góp phần định hình bản sắc không gian đô thị trung tâm của Thủ đô.
Về mặt học thuật, nghiên cứu đã bổ sung bằng chứng thực nghiệm có hệ thống về kinh tế ban đêm tại Việt Nam – một lĩnh vực còn tương đối mới trong các nghiên cứu kinh tế – quản lý đô thị. Các kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc đánh giá tiềm năng, nhận diện các yếu tố thúc đẩy và làm căn cứ cho hoạch định chính sách phát triển kinh tế ban đêm theo hướng bài bản, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương.
Về mặt thực tiễn, nghiên cứu góp phần hỗ trợ các cơ quan quản lý trong việc xây dựng định hướng phát triển kinh tế ban đêm gắn với bảo tồn giá trị văn hóa, đảm bảo an ninh trật tự và nâng cao chất lượng sống của người dân đô thị.
Việc công trình được đăng tải trên Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam và nhóm nghiên cứu tiếp tục lọt vào vòng Bán kết Giải thưởng Khoa học Eureka 2025 là minh chứng rõ nét cho năng lực nghiên cứu và tinh thần học thuật nghiêm túc của sinh viên Khoa Kinh tế và Quản lý. Thành công này không chỉ ghi nhận nỗ lực của nhóm tác giả mà còn góp phần lan tỏa phong trào nghiên cứu khoa học sinh viên trong toàn Học viện.
Đồng Thanh Mai, Khoa Kinh tế và Quản lý